Św. Efrem - "Pieśni o perle"

"Grzechem nie jest narodzenie się myśli lecz przyjacielska z nią rozmowa rozumu." -  
                                        
                                                                                                           św. Marek Asceta

Słowa tego mnicha z przeszłości są doskonałym mottem dla jednej z pieśni innego świętego mnicha, teologa a przede wszystkim poety. Dla mnie tekst "Pieśni o perle" jest poetycką opowieścią o wierze, to perła jest symbole wiary,  nie wymaga debat o strukturze, jest pięknem. I o takiej wierze mówi św. Efrem  zwany przez potomnych  "lutnią Ducha Świętego":

                                                Pieśni o perle - pieśń IV


1. Łotr posiadł wiarę,
      ona go też posiadał i wwiodła do raju.
      Zobaczył ją na krzyżu, na drzewie życia,
      którego ona stała się owocem.
      Łotr zajął miejsce Adama i spożył owoc.
          Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

2. Głupi, kto łączy wiarę
      z tysiącem pytań.
      Rozciera ją jak oko palcem,
      czyniąc je ślepym.
      Podobnie nadmierne badanie osłabia wiarę.
          Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

3. Nie bada perły nurek,
      kupiec się nią raduje,
      kiedy ją nabędzie.
      i król nie bada perły,
      gdy nosi ją w koronie.
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

4. Gdy głupi Balaam przeszedł w zwierzę,
      przemówił do niego Bóg przez oślicę.
      Balaam wzgardził Bogiem,
      choć Bóg z nim rozmawiał.
      I ciebie zgani perła, nie oślica.
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

5. Wybrany lud z kamiennym sercem
      pouczył Bóg przez kamień:
      "Kamień posłucha słów moich".
     Uczynił go świadkiem nagany.
     I was głuchych oskarży dziś perła!
          Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

6. Jaskółką i krukiem
      zawstydził Bóg ludzi -
      zawstydził ich wołem i osłem.
      Teraz niech zgani was perła.
      Oto ptaki, istoty naziemne i morskie.
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

7. Twe światło nie jest mdłym światłem księżyca
       choć mała, jesteś obrazem słońca,
      co blaskiem swym przewyższa wszystko,
      jesteś symbolem Syna.
      A jeden jego promień przewyższa słońce.
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

8. Perła cała lśni światłem
      i żaden mistrz jej tego nie odbierze.
      Jej piekność jest murem i strażą.
      Nie zmniejszy się, gdziekolwiek będzie - 
      zawsze pełna.
            Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

9. Gdyby kto cię złamał i wziął ci cząstkę,
      stałabyś się jak wiara zaprzańców,
      którzy ją podzielili i zniszczyli.
      Ale wiarę można odzyskać
      i w tym cię ona przewyższa.
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

10. Z natury swej jest wiara niepodzielna.
         Ponosi szkodę kto ją zniszczy,
         ginie, kto ją traci.
         Kto światło spędza ze swych oczu -
         oślepnie!
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

11. Można dzielić ogień i powietrze,
         choć potężnymi są elementami.
         Niepodzielne jest światło jak jego Stwórca,
         jest płodne rodząc
         i przy tym nic nie tracąc.
            Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
            dziedzic Twego błogosławieństwa!

12. Myli się, kto przypuszcza,
         że można cię, perło, uczynić.
         Natura twoja woła głośno,
         żeś nie powstała, jak klejnoty -
         podobna do niestworzonego Syna. 
            Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
            dziedzic Twego błogosławieństwa!

13. Nie łatwo cię porównać z Synem,
         pochodzisz bowiem z głębin,
         a Syn, twój Stwórca, z największej wysokości.
         Choć do ciebie podobny - nie jest tobie równy,
         bo równy jest Ojcu.
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa!

14. I Ciebie - mówią - zrodziły dwa łona:
         z góry masz naturę płynną,
         a z morza stałe ciało.
         Przez drugie narodzenie
         okazałaś ludziom swoją miłość.
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa.!

15. Ręce cię ułożyły na koronie,
         przyjęłaś ciało dla tych, co cię wzięli.
         Tkwisz na koronie jak na krzyżu
         na znak zwycięstwa.
         Na uszach też - jak słowa - jesteś wszędzie.
           Szczęśliwy. kto wierzy jak Szymon,
          dziedzic Twego błogosławieństwa.!

      
 Minęło 1600 lat od chwili gdy św. Efrem napisał ten tekst a oto inny mnich,św. Nektariusz z Eginy daleki uczeń św. Efrema pisze przepiękny hymn na cześć Tej, która uwierzyła -  Agni Parthene

Mario, czysta Dziewico, najświętsza Bogurodzico.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Królowo, Matko Dziewicza, runo nas okrywające,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Wywyższona nad niebo, jaśniejsza od światła.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Radości chórów dziewic, aniołów przewyższająca,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Jaśniejąca na niebie bardziej od gwiazd wszystkich.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Świętsza od wszystkich zastępów niebieskich,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Mario, zawsze Dziewico, całego świata Pani.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Nieskalana Oblubienico, najświętsza Pani,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Mario Oblubienico, Pani, radości naszej przyczyno.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Dziewczyno uświęcona, Królowo, Matko najświętsza,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Czcigodniejsza od Cherubinów i bardziej wysławiona.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Od Serafinów bezcielesnych i Tronów bardziej chwale

bna,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Raduj się, pieśni Cherubinów, raduj się, hymnie ani

ołów.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Raduj się, śpiewie Serafinów, radości archaniołów,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Raduj się, pokoju i szczęścia porcie zbawienia.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Święty Przybytku Słowa i niezniszczalności,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Raduj się, raju zachwycający Ŝycia wiecznego.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Raduj się, Drzewo Ŝycia i źródło nieśmiertelności.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Błagam Ciebie, Pani, teraz modlę się do Ciebie.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Proszę Ciebie, Królowo wszystkich, łaskawość Twoją,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Dziewczyno uświęcona i bez skazy, Pani Najświętsza.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Proszę Ciebie gorąco, Świątynio nieskalana,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.

Wspomóż mnie, wyrwij mnie wrogom moim.

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona,

Uczyń mnie dziedzicem Ŝycia wiecznego,

Raduj się, Oblubienico niezaślubiona.


Tekst "Pieśni o perle" pochodzi z: "Ojcowie żywi" - t. VI -  Muza chrześcijańska: - wyd. Znak, Kraków 1985, s. 199-203.
Tłumaczenie  - "Agni parthene" -   http://www.liturgia.cerkiew.pl/pages/File/docs/mario.pdf

Warto posłuchać wykonania tego przepięknego hymnu przez mnichów monasteru wałaamskiego.