Św. Jan Damasceński - fragment z "Wykładu wiary prawdziwej"

Bardzo ciekawy fragment "Wykładu wiary prawdziwej" Św. Jana Damasceńskiego dotyczący ludzkiej wolności.  Zdaniem św. Jana człowiek otrzymał zdolność do dobrowolnego wybierania dobra, natomiast to czy jest zdolny do wypełnienia tej zdolności - to zależy od Boskiej współpracy - czyli zgodnie z maksymą Teofana Rekluza:
   "Pracujcie ze wszystkich waszych sił , ale powierzajcie Panu troskę o to, aby się wam powiodło" -  cyt. za: T. Spidlik - "Duchowość chrześcijańskiego Wschodu", wyd. "Bratni zew" Kraków 2005, s. 146.
  Oto co pisze św. Jan Damasceński:

                                                      Rozdział XXX
               Co Bóg z góry ustalił w oparciu o swą wiedzę wyprzedzającą zdarzenia

     Najpierw trzeba zaznaczyć, że chociaż Bóg wie naprzód wszystko, to jednak nie wszystko z góry ustala (por. Jan Chryzostom - Homilia 12 na List do Efezjan)  Wie naprzód, jakie będą nasze wolne czyny, ale ich przez to nie ustala. Nie chce, by działo sie zło, a przecież nie zmusza nas do cnoty. Cokolwiek zatem ustala z góry, czyni to w oparciu o swą Boską wiedzę, wyprzedzającą zdarzenia. Tak ustala wszystko to, co od nas nie zależy. I już ustalił Bóg wszystko, zgodnie z ową wyprzedzającą swoją wiedzą, że swoją dobrocią i sprawiedliwością.
     Następnie jeszcze i to należy zauważyć, że chociaż Bóg złożył cnotę w naszej naturze i sam jest wszelkiego dobra źródłem i sprawcą , [i chociaż] bez Jego współdziałania i pomocy nie jesteśmy zdolni ani chcieć dobra, ani czynić, to jednak od nas zależy, czy wytrwamy w cnocie, posłuszni Bogu, który nas do niej wzywa, czy też cnotę porzucimy, a wybierzemy zło, idąc za podszeptem szatana, pomimo że on nas przymusić do tego nie jest w stanie. Zło bowiem - to nic innego, jak odejście od dobra, podobnie jak ciemność jest odejściem od światła. Trwamy zaś w cnocie wtedy, kiedy pozostajemy w tym, co jest zgodne z naturą, a kiedy odchodzimy od tego, co z naturą jest zgodne, czyli od cnoty, popadamy w stan przeciwny naturze i pogrążamy się w zło.
     Nawrócenie (metanoia) jest odejściem od tego, co jest wbrew naturze, i powrotem do tego, co jest z naturą zgodne - czyli odejściem od diabła i powrotem do Boga - poprzez ascezę i trud.

   Tekst pochodzi z: św. Jan Damasceński - "Wykład wiary prawdziwej" , wyd. IW "PAX" Warszawa 1969, s. 124 - 125