środa, 29 sierpnia 2012

Dawid z Menevii - wypisy z Księgi

    Jednym z najstarszych zachowanych zabytków irlandzkiej literatury penitencjarnej są "Wypisy z Księgi Dawida" - datowane na VI wiek. Autorem miał być walijski mnich św. Dawid.

Na temat jego życiorysu zachowało się bardzo niewiele informacji. Wiadomo tylko, że Dawid urodził się w 512 roku, przypuszczalnie w Henfynw w Cardigan. Jak podaje legenda, był synem wodza Santy z cardigan i Nony.
Dawid początkowo był mnichem. Założył monaster, czyli klasztor w Menevia (obecnie St. David’s), którego został przełożonym. W następnych latach przyczynił się także do powstania kilkunastu innych klasztorów, w których, podobno, wprowadził bardzo surową regułę nawiązującą do tej, według której żyli mnisi Pustyni Egipskiej. Odznaczał się dużą gorliwością w głoszeniu wiary chrześcijańskiej. Gorliwość ta spowodowała, że został wybrany na arcybiskupa Walii.
Dawid działał głównie w południowo-zachodniej części Walii. Na obszarze tym wzniesiono później najwięcej świątyń mu poświęconych, a jego imieniem nazwano najwięcej miejscowości.
Dawid wywarł znaczący wpływ na rozwój monastycyzmu w Irlandii. Monastacyzm, to forma życia religijnego, którą podstawą jest życie we wspólnocie zakonnej.
Dawid zmarł prawdopodobnie w 589 lub 601 roku w najstarszym założonym przez siebie klasztorze. Dawid został kanonizowany w 1120 roku przez papieża Kaliksta II.
Najwcześniejszy żywot św. Dawida został spisany około 1090 roku przez Rhygyvarcha, biskupa miejscowości St. David’s. Św. Dawid, już w XII wieku został uznany za patrona Walii. Jego święto, obchodzone jest 1 marca i jest jednym z najważniejszych świąt walijskich. Atrybutem świętego Dawida, z którym przedstawiany jest w ikonografii, jest gołębica.





                                                              Dawid  z Menevii

   Bardzo ciekawą legendę związaną z życiem św. Dawida przytoczyła w swojej książce Amy Steedman: "Święta Brygida i wilk króla." 
http://www.rodzinakatolicka.pl/index.php/rodzinadzieciimlodziez/32-dzieciarnia/6061-wity-dawid-z-walii


                                  Wypisy z Księgi Dawida

1. Jeśli kapłani, którzy mają posługiwać w świątyni Bożej, z łakomstwa wypiją wino lub sycerę, z powodu lekceważenia a nie nieuwagi, winni pokutować przez 3 dni. Jeśli natomiast z powodu wzgardy dla karzących, 40 [dni].

2. Nietrzeżwi z powodu nieuwagi, [niech pokutują] 15 dni, z powodu lekceważenia, 40 [dni], jeśli przez wzgardę, 3 razy po 40 dni.

3. Jeśli ktoś zmusza innego do pijaństwa z powodu gościnności, winien pokutować tak, jak ten, kto się upił.

4. Jeśli z nienawiści lub lubieżności ktoś zmusza innych do pijaństwa, aby ich haniebnie zawstydzić lub wyszydzić, jeśli nie dość odpokutował, winien pokutować tak, jak ten, który zabija dusze.  

5. Dopuszczający się nierządu z kobietą poślubioną Chrystusowi lub mężowi, albo ze zwierzęciem lub z mężczyzną, do końca życia winni żyć dla Boga jako umarli dla świata.

6. Ten, kto zgrzeszyłby z dziewicą lub wdową, to znaczy [kobietą] niezamężna, winien dać posag jej rodzicom i pokutować przez 1 rok. Gdyby nie miał na posag, winien pokutować 3 lata.  

7. Jeśli biskup umyślnie kogoś zabije lub dopuści się jakiegokolwiek nierządu lub podstępu, winien pokutować 13 lat; prezbiter 7 lat o chlebie i wodzie z wyjątkiem posiłku w niedzielę lub sobotę; diakon 6 [lat]; mnich bez stopnia duchownego 4, o ile nie przeszkodzi im choroba. 

8. Jeśli ktoś umyślnie skalał się w czasie snu, niech wstanie, wyśpiewa 7 psalmów i w tym dniu żyje o chlebie i wodzie; jeśli tego nie uczni, niech wyśpiewa 30 psalmów.

9. Jeśli ktoś chciał zgrzeszyć we śnie, ale nie mógł, 15 psalmów; gdyby natomiast zgrzeszył, ale się nie skalał, 23, jeśli skalał się wbrew woli, 15.

10.  Dawni święci postanowili, że biskup za grzechy główne powinien pokutować 23 lata, prezbiter 12, diakon 7, podobnie dziewica, lektor i mnich, natomiast świecki 4 lata.

11. Teraz pokuta dla prezbitera, który upadł, diakona, subdiakona, dziewicy i każdego człowieka, który wydaje kogoś na śmierć, oraz dopuszczającego się nierządu ze zwierzętami, swoją siostrą, kobietą zamężną oraz tego, kto chce zabić innego przy pomocy trucizny, wynosi 3 lata. Pierwszy rok powinien leżeć na ziemi, w drugim - głowę winien złożyć na kamieniu, trzeci - powinien leżeć na desce.  Winien żywić się jedynie chlebem, wodą, solą i jarzynami. Pozostali mogą wybrać 30 postów trzydniowych lub przedłużonych, lub z jedzeniem i spaniem jak wyżej, od nony do następnej nony ( to znaczy od popołudnia do następnego popołudnia ). Inna pokuta trwa przez 3 lata, lecz o himinie ( ok. 0,25 litra ) piwa lub mleka, z chlebem i solą, na przemian z normalnym posiłkiem co drugi wieczór, [pokutujący] winni modlić się regularnie w ciągu dwunastu godzin dnia i nocy.

12. Wtedy prezbiterowi nie wolno składać ofiary, diakonowi trzymać kielicha ani dostąpić wyższej rangi.

13. Przyjmujący lichwę winien utracić to, co przyjmuje.

14. Ten, żyje z łupów lub grabieży, [pokutuje] pół roku.

15. Potajemnie całujący dziewicę winien pokutować przez 3 dni.

16. Składający w kościele fałszywą przysięgę winien oddać cztery razy tyle, ile przysięgał.




                            Katedra św. Dawida w St. Davids - Walia    

Czytając tekst kanonów pochodzących z tak zamierzchłych czasów, można tylko westchnąć. Surowe to były czasy i takie też kary, ale zło było nazwane złem.

Tekst "Wypisów" został zaczerpnięty z "Libri poenintiales" - s.9-11, wyd. WAM Kraków 2011.        

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz