Orygenes - Homilia 4 - o księdze Rodzaju

Historia zagłady Sodomy i Gomory wzbudza nieustannie wiele dyskusji. Zwłaszcza kwestia poznania jest tym co wzbudza wiele dyskusji - czy Bóg może czegoś nie wiedzieć?
Oto bardzo ciekawy fragment komentarza Orygenesa dotyczący tego zagadnienia:



         Homilia 4 - Na temat zapisu "Bóg ukazał się Abrahamowi"

  6.  "Zszedłem więc, powiada, aby zobaczyć, czy postępują zgodnie z ich wołaniem, które doszło do mnie; a jeśli tak nie jest, chcę się dowiedzieć" (Rdz 18,21)

   Na podstawie tego stwierdzenia heretycy (marcjonici) zwykli napadać na mojego Boga mówiąc: "Oto Bóg Prawa nie wiedział, co dzieje się w Sodomie; musiał zejść, aby zobaczyć, musiał posłać ludzi, którzy by się o tym dowiedzieli".

    My zaś, którym nakazano toczyć walki Pańskie, wyostrzmy przeciw nim miecz do bitwy! Stańmy więc w szyku bojowym "przepasawszy biodra prawdą" i dzierżąc przed sobą "tarczę wiary" (por. Ef 6,14-17), chwytajmy jadowite pociski ich rozpraw i po starannym rozważeniu miotajmy je w nich z powrotem. Na tym wszak polegają walki Pańskie, które toczył Dawid i pozostali patriarchowie. Stójmy naprzeciw wroga w obronie naszych braci. "Wolałbym raczej umrzeć" (por. 1 Kor 9,15), nizby wrogowie mieli porwać i złupić kogoś z moich braci albo żeby za pomocą podstępnych oszustw słownych mieli wziąć do niewoli małe dzieci i ssące jeszcze mleko niemowlęta w Chrystusie (por 1 Kor 3,1.2). Na dorosłych zaś nie będą mogli podnieść ręki ani nie odważą się stanąć z nimi do walki. A zatem, zwróciwszy się najpierw z modlitwą do Pana oraz wspomożeni przez wasze modły, wystąpmy do walki słowa przeciwko heretykom.

   Stwierdzamy więc z ufnością, iż wedle Pisma Bóg nie wie (nie zna) wszystkiego. Bóg nie zna grzechu, Bóg nie zna grzeszników, nie zna tych, którzy są Mu obcy. Posłuchaj, co mówi Pismo: "Pan poznał tych, którzy do niego należą", oraz: "Niech odstąpi od nieprawości każdy, kto wzywa imienia Pańskiego" (2 Tym 2,19). Pan zna swoich, ale nie zna niegodziwych i bezbożnych. Posłuchaj, co mówi Zbawiciel: "odejdźcie ode mnie wszyscy, którzy dopuszczacie się nieprawości, nie znam was" (Mt 7, 23). Również Paweł powiada: "Jeśli ktoś z was jest prorokiem albo człowiekiem duchowym, niechaj wie, że to, co głoszę, od Pana pochodzi. Kto zaś nie zna, sam nie jest znany (1 Kor 14,37-38).

   W przeciwieństwie do was mówimy to bez żadnej bluźnierczej myśli na temat Boga, nie przypisujemy Mu niewiedzy; rozumiemy to w tym sensie, iż ci, których działanie jest niegodne Boga, sami zostają uznani za niegodnych poznania Bożego. Bóg bowiem nie uznał za słuszne, żeby poznać tego, kto jest Jego wrogiem i kto Go nie zna. Dlatego właśnie Apostoł powiada, że "ten, kto nie zna, sam nie jest znany".

   W takim też sensie powiedziano i teraz o mieszkańcach Sodomy, że zostali uznani za niegodnych poznania Bożego, jeśli  postępują zgodnie z owym wołaniem, które doszło do Boga; jeśli zaś jest w nich jakieś nawrócenie, jeśli znajdzie się wśród nich choćby dziesięciu sprawiedliwych (por. Rdz 18,32), to Bóg ich pozna. Dlatego też powiedział "Jeśli jest inaczej, chcę się dowiedzieć". Nie powiedział: "Abym wiedział, co robią", lecz: "Abym ich poznał i uczynił ich godnymi mojego poznania, jeśli znajdę wśród nich sprawiedliwych, jeśli znajdę takich, którzy czynią pokutę, jeśli spotkam takich, których powinienem poznać".

   W końcu, ponieważ z wyjątkiem Lota nie znaleziono nikogo, kto by czynił pokutę, nikogo, kto by się nawrócił, zatem jedynie Lot zostaje poznany i tylko on zostaje ocalony z pożaru (por. Rdz 19). Mimo zachęty nie idą za nim zięciowie, sąsiedzi ani bliscy; nikt nie chciał poznać łaski Boga, nikt nie chciał uciec się do Jego miłosierdzia - dlatego też nikt nie został poznany.

   Oto argument przeciwko tym, którzy "głoszą nieprawość na wysokości" (por. Ps 72,8). My zaś starajmy się takimi uczynić nasze działania, nasze postępowanie, abyśmy zostali uznani za godnych poznania Bożego, aby On zechciał nas poznać, abyśmy byli godni poznania Jego Syna, Jezusa Chrystusa, oraz poznania Ducha, abyśmy, poznani przez Trójcę, zasłużyli na pełne, całkowite i doskonałe poznanie tajemnicy Trójcy dzięki objawieniu udzielonemu nam przez Pana Jezusa Chrystusa; Jego jest chwała i władza na wieki wieków, amen (por. 1P 4,11)

   Tekst pochodzi z: Orygenes, Homilie o Księgach Rodzaju, Wyjścia, Kapłańskiej w: PSP t. XXXI, z. 1, s.70-72, wyd. ATK Warszawa 1984